FOQUS MAGAZINE
Hoe realiseer je als hogeschool of universiteit cocreatie met het werkveld? Waar ligt de meerwaarde voor alle betrokkenen en waar moet je in de praktijk voldoende aandacht voor hebben?
Voortdurend vernieuwen door inspraak en betrokkenheid van het werkveld in is niet evident, maar kan indrukwekkende resultaten opleveren. De betrokkenheid van het werkveld binnen overleggroepen en onderwijscommissies is inmiddels een gangbare praktijk die bijdraagt tot de basiskwaliteit van het hoger onderwijs. Maar cocreatie met het werkveld kan heel wat verder gaan. Zo kunnen werkveld en opleidingen samen vorm geven aan opleidingsonderdelen, werkvormen en evaluatievormen die studenten activeren tot leren en voorbereiden op hun toekomstige job. Of studenten werken aan een concrete uitdaging van een bedrijf en brengen met hun oplossing niet alleen zichzelf, maar ook het werkveld, docenten en collega-studenten heel wat vaardigheden en kennis bij.
Doorheen de vele cocreatievormen en -initiatieven kan het moeilijk worden om je weg te vinden. Hoe breng je de verschillende leertrajecten van alle betrokken partners samen in een collectief, gedeeld doel? Wat is nodig om creativiteit te stimuleren? Hoe evalueer je cocreatie met het werkveld?
In dit FOQUS magazine delen verschillende (internationale) ervaringsdeskundigen hun inzichten, reiken kaders aan en illustreren deze met goede praktijken uit het Vlaamse hoger onderwijs. De praktijken en aanbevelingen kunnen ook als inspiratie dienen voor onder andere hogeronderwijsinstellingen en opleidingen die cocreatief aan de slag (willen) gaan. Kortom, een magazine vol tips en tricks voor zowel professionals die al intensief cocreëren met het werkveld als zij die ermee willen beginnen. Elk hoofdstuk start vanuit een theoretische achtergrond en evolueert daarna steeds dichter naar de praktijk met concrete voorbeelden en projecten.
Het magazine kwam tot stand in cocreatie met de Erasmushogeschool Brussel, Hogeschool PXL, Hogere Zeevaartschool, LUCA School of Arts, Odisee, Thomas More en NVAO.
Deze publicatie vormt de eerste van een reeks thematische analyses binnen het hoger onderwijs in Vlaanderen. Elk jaar analyseert een groep van hogeronderwijsinstellingen een specifiek thema en werkt een handige publicatie uit waarin goede praktijken worden gedeeld. Deze ‘systeembrede analyses’ vormen een hoeksteen van het nieuwe kwaliteitszorgstelsel in Vlaanderen. Door het delen van goede praktijken leren instellingen van elkaar, met name rond thema’s gerelateerd aan onderwijsbeleid en opleidingskwaliteit. Volgende zomer verschijnt een tweede editie rond ‘Internationalisering in het curriculum’.
Hoe moet ik deze systeembrede analyse lezen?
Wie een snelle indruk wil krijgen van de inhoud kan op het eerste niveau van dit overzichtsrapport een beknopt overzicht vinden van de theoretische kaders, de globale inzichten en key takeaways. Dit eerste niveau is een kennismaking met de verschillende onderwerpen van de analyse. Wanneer relevant geeft een hoofdstuk van het eerste niveau via links toegang tot een tweede niveau met verdere toelichting van de inhouden en uitdieping van de theorie. In dit tweede niveau wordt de analyse geïllustreerd met concrete voorbeelden vanuit de geselecteerde goede praktijken.
Dit overzichtsrapport richt zich tot verschillende doelgroepen:
- medewerkers in het (hoger)onderwijslandschap met interesse voor het thema;
- beleidsmedewerkers van het hoger onderwijs;
- alle andere externe stakeholders van de hogeronderwijsgemeenschap (zoals het werkveld) in Vlaanderen;
- werkveldvertegenwoordigers op zoek naar insteken voor cocreatie met hoger onderwijs;
- medewerkers van intermediaire organisaties betrokken bij samenwerking onderwijswerkveld
AUTEURS
- Tine Aelter, stafmedewerker onderwijs, Hogeschool PXL
- Ilse Bogaert, coördinator onderwijs en lid HSQE, Hogere Zeevaartschool
- Aina Callaert, diensthoofd kwaliteitszorg, Erasmushogeschool Brussel
- Pieter Soete, beleidsmedewerker NVAO
- Hilde Sels, beleidsmedewerker kwaliteit, Thomas More
- Hellen Van Berlo, diensthoofd onderwijs & kwaliteit, LUCA School of Arts
- Els Van de Walle, beleidsmedewerker, Odisee
Systeembrede Analyse
Dit overzichtsrapport is het eindproduct van de systeembrede analyse Cocreatie met het werkveld en brengt de resultaten van deze analyse samen, gekoppeld aan een selectie van goede praktijken.
In 2019 keurde de Vlaamse regering een nieuw kwaliteitszorgstelsel goed voor het hoger onderwijs. Naast kaders voor opleidingsbeoordelingen en de instellingsreview omvat het kwaliteitszorgstelsel 2019-2025 jaarlijks ook een systeembrede analyse (SBA). Elk jaar werken andere instellingen voor hoger onderwijs samen rond een aspect van onderwijsbeleid met het doel om goede praktijken in beeld te brengen. Ze delen ervaringen en expertise met de bedoeling te leren van elkaar en tot nieuwe inzichten te komen. In een periode van zes jaar neemt elke universiteit en hogeschool, hetzij als instelling, hetzij via één of meerdere van hun opleidingen, deel aan (minstens) twee SBA’s.
De eerste SBA startte in het academiejaar 2020-2021 rond het thema Cocreatie met het werkveld. Deze analyse had niet de ambitie om wetenschappelijke uitspraken te doen over het onderwerp, maar faciliteerde het leren van elkaars ervaringen inzake cocreativiteit gericht op het werkveld. Zes instellingen participeerden aan deze SBA: Erasmushogeschool Brussel, Hogeschool PXL, Hogere Zeevaartschool Antwerpen, LUCA School of Arts, Odisee en Thomas More hogeschool. Ze wisselden goede praktijken uit, deelden expertise en organiseerden een internationaal peer-to-peer event. Dit alles begeleid en ondersteund door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO).
Dit overzichtsrapport is het eindproduct van de systeembrede analyse Cocreatie met het werkveld en brengt de resultaten van deze analyse samen, gekoppeld aan een selectie van goede praktijken. De deelnemers delen hun inzichten met het brede veld, ze reiken kaders aan en illustreren deze met cases uit het Vlaamse hoger onderwijs. De praktijken en aanbevelingen kunnen ook als inspiratie dienen en zo meerwaarde creëren voor andere instellingen en opleidingen die cocreatief aan de slag (willen) gaan. De aanpak en output van deze SBA wil geen voorafname doen op de toekomstige SBA’s.
KADER & kalender 2020 - 2026 | SYSTEEMBREDE ANALYSE WEBSITE NVAO