COCREATIE WERKVELD

IN DE PRAKTIJK

THEMA 4

Studenten leren cocreëren

Om als professional te functioneren in een VUCA-wereld moeten studenten in staat zijn om nieuw gedrag te ontwikkelen dat een waardevol antwoord biedt op de uitdagingen van morgen. Door de snelle evoluties in het werkveld en in de maatschappij zullen onze afgestudeerden meer en meer met complexe, moeilijk te voorspellen problemen geconfronteerd worden. Daarom is het belangrijk dat we hun vermogen om oplossingsgericht te werken, om collectieve intelligentie in te zetten als antwoord op dergelijke problemen, gericht stimuleren.


Dat cocreëren en interdisciplinair kunnen werken belangrijke competenties zijn voor de toekomst zien we ook in de ESF-focusstudies naar toekomstige competentienoden in verschillende sectoren in Vlaanderen 

(Van Hove & Desseyn, 2017): ‘De capaciteit om persoonlijke, specialistische kennis te verwerven, zal slechts gewaardeerd worden als men tegelijk ook de capaciteit heeft om die kennis uit te wisselen. Oplossingen zoekt men in de cocreatie’. Meer theoretische onderbouwing over de vaardigheden die het werkveld verwacht van studenten vind je in het artikel: Professional expertise, integrative thinking, wisdom, and phronesis (Tynjälä, Heikkinen, & Kallio, 2020).


De aandacht voor leren cocreëren om in staat te zijn te innoveren/complexe problemen op te lossen vinden we ook terug in het Model voor Authentiek Onderwijs van PXL Hogeschool en in de visie op cocreatie van Odisee.

Beide visies wijzen op het belang van authentieke contexten als bron van kansen om te leren cocreëren. Het is echter niet omdat studenten de gelegenheid krijgen om in een authentieke context te handelen, dat zij automatisch zullen (leren) cocreëren.


Enkele belangrijke aandachtspunten om studenten tot cocreatie te brengen:


Wees alert voor cocreatiekansen die zich voordoen in het werkveld.


Cocreatie vertrekt van een duidelijke urgentie die alle betrokkenen voelen. Laat aan je werkveldpartners blijken dat je ervoor openstaat om samen met je studenten aan de slag te gaan met uitdagingen waarvoor zij zich geplaatst zien, toon interesse hiervoor en zet zelf de stap om hen hierover te bevragen.

Wees je bewust van competenties en attitudes die belangrijk zijn voor cocreatie en bepaal waarin je je studenten wilt laten groeien. Voorbeelden van competenties zijn: integreren van ideeën, ondernemen, systeemdenken, creatief denken, interprofessioneel/internationaal samenwerken. Leg hierrond samen met het werkveld leerresultaten vast en/of beschrijf de attitudes die je wilt stimuleren. Nog sterker is het als er hierbij enige ruimte gelaten wordt voor variatie, en als docent, werkveld en student samen kunnen bekijken aan welke competenties gewerkt zal worden.

LEES MEER

Wees je bewust van competenties en attitudes die belangrijk zijn voor cocreatie en bepaal waarin je je studenten wilt laten groeien.


Voorbeelden van competenties zijn: integreren van ideeën, ondernemen, systeemdenken, creatief denken, interprofessioneel/internationaal samenwerken. Leg hierrond samen met het werkveld leerresultaten vast en/of beschrijf de attitudes die je wilt stimuleren. Nog sterker is het als er hierbij enige ruimte gelaten wordt voor variatie, en als docent, werkveld en student samen kunnen bekijken aan welke competenties gewerkt zal worden.

LEES MEER

Bouw geleidelijk aan de complexiteit op.


Cocreatie is een intensief en uitdagend proces. Studenten onvoorbereid in een situatie droppen waarin ze samen met een werkveldpartner een oplossing voor een complex probleem moeten cocreëren, zou eerder tot frustratie dan tot leerwinst leiden. Het is dan ook belangrijk om voldoende aandacht te hebben voor geleidelijkheid.

LEES MEER

Wees congruent en vraag dit ook van de werkveldpartners.


Bij meerdere cases zien we dat cocreatie een andere mindset vraagt van docenten: als je studenten wilt leren cocreëren, moet je ook bereid zijn zelf in een cocreatief zoekproces te stappen, waar je eerder de rol van medeparticipant dan van expert hebt. Belangrijk hierbij is ook de stappen die je in het cocreatief proces zet te expliciteren voor de studenten, zodat ze het waarom ervan inzien.


Ook van de werkveldpartners kan het een ‘mindswitch’ vergen om met studenten in een cocreatief zoekproces te stappen. Vaak vergt dit immers dat zij zich kwetsbaarder opstellen dan bij een doorsnee samenwerking het geval is. Het is aan te bevelen op voorhand bij de werkveldpartners te polsen of zij inzicht hebben in wat cocreatie is en of ze ondersteuning nodig hebben om te leren cocreëren.

LEES MEER

Hanteer passende vormen van evaluatie.


Een evaluatie die sterk de nadruk legt op scores sluit niet goed aan bij cocreatie, omdat dit de creativiteit kan afremmen. Bovendien is er nood aan diverse parallelle vormen van evaluatie om een goed beeld te krijgen van de deelname van een student aan een cocreatief proces, dat door veel factoren wordt beïnvloed.


In verschillende cases zien we daarom een combinatie van verschillende evaluatievormen aan bod komen, in functie van formatieve en summatieve evaluatie: zelfreflectie en zelfassessment, coachingsgesprekken die de studenten aanzetten tot reflectie, evaluatievormen waarbij intersubjectiviteit gehanteerd wordt zoals peerevaluatie en presentaties voor een jury. In vele gevallen wordt het werkveld ook bij de evaluatie betrokken. Tanja Vesala-Varttala adviseert om te experimenteren met leerdagboeken en portfolio’s.

LEES MEER

Zoek oplossingen voor praktische drempels.


Bij meerdere cases valt het op dat drempels zich vaak situeren op het praktische vlak.

SUGGESTIES OM HIERMEE OM TE GAAN

INSPIRATIE

ONTDEK ONZE CASES

#fab4+1 Odisee

Challenge Week Thomas More

Design for Impact LUCA School of Arts

Skill Tree-methodiek LUCA School of Arts

International Summer School Sustainable Management Odisee

Circle Sector LUCA School of Arts

PAUW Erasmushogeschool Brussel