COCREATIE WERKVELD
WAAROM?
THEMA 1
Cocreatie als hefboom voor hoger onderwijs
In het algemeen geldt dat cocreatie voor een hogeronderwijsinstelling een hefboom is om toekomstgericht te functioneren. Dankzij cocreatie kan je studenten vaardig maken in VUCA-competenties en zelfs in het cocreëren zelf. Cocreatie biedt docenten de mogelijkheid te reflecteren over hun leerinhouden en kan de nexus tussen onderzoek en onderwijs ondersteunen. Het bundelen van krachten kan bovendien rationalisatievoordelen opleveren (infrastructuur, expertise, personeel…), met als ultieme doel het aanbod aan basisopleidingen en permanente vorming voor studenten, cursisten en werknemers (in het kader van levenslang leren) te optimaliseren.
VUCA staat voor volatiliteit, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit (Volatile, Uncertain, Complex en Ambiguous). Dit zijn vier kenmerken van de snel veranderende wereld.
Waarom studenten laten cocreëren?
Opleiders stellen traditioneel dat ze startbekwame professionals opleiden. Als je daarop doorvraagt, krijg je doorgaans een opsomming van competenties, zo niet een exhaustieve officiële lijst van professionele gedragingen die een professional moet kunnen stellen.
Een fundamentele en groeiende kritiek op die logica is dat goede professionals meer kunnen dan al het standaardgedrag van vandaag stellen, of het kunnen transfereren naar licht verschillende contexten. Ze moeten ook in staat zijn om nieuw gedrag te ontwikkelen dat een antwoord biedt op de nieuwe uitdagingen van morgen. Goede professionals zijn met andere woorden oplossingsgericht en kunnen samenwerken met anderen aan complexe problemen. Door de snelle evoluties in het werkveld en in de maatschappij (VUCA-wereld) zullen onze afgestudeerden immers meer en meer met dergelijke problemen geconfronteerd worden.
Die uitdagingen zijn niet alleen moeilijk vooraf te voorspellen voor opleiders, ze zullen ook verschillend zijn voor alle gediplomeerden. Het leer- en aanpassingsvermogen zal dus een van de sleutelkenmerken van de professional van morgen zijn. We mogen de ontwikkeling van die vermogens niet als vanzelfsprekend beschouwen, als iets dat spontaan verworven wordt. Nee, we moeten hun ontwikkeling gericht stimuleren.
Waarom als instelling of opleiding cocreëren?
Voor ons als hogeronderwijsinstelling geldt evengoed dat we in een VUCA-wereld complexe problemen alleen maar opgelost zullen krijgen door samenwerking met relevante partners. We kunnen niet meer alle kennis en toepassingen in de breedte en diepte opvolgen, we zullen partners nodig hebben om deze samen met ons aan studenten aan te reiken. Willen we onze studenten kansen bieden om te leren cocreëren, dan zullen we zelf het goede voorbeeld moeten geven op dat vlak, door alert te zijn voor noden van partners die cocreatiekansen genereren, door zelf stappen te durven zetten in een cocreatief zoekproces, en dit zowel op micro-, meso- als macroniveau in de instelling. Cocreatie kan bovendien helpen om ons aanbod meer vraaggericht vorm te geven (bijvoorbeeld aanbod levenslang leren), om een breder scala aan lerenden aan te trekken en te laten afstuderen en om met ons onderzoek en onze maatschappelijke dienstverlening een daadwerkelijk verschil te maken in de praktijk (duurzame innovatie).